برنج به عنوان غذای اصلی در منازل و مراکز پخت غذا، آشپزخانه های صنعتی و رستوران ها طبخ و به همراه انواع خورشت ها و کباب ها تحت عنوان چلو خورشت یا چلوکباب سرو می شود.

از ابتدا تا کنون عامه مردم برنج را در انواع ظروف می جوشاندند و پس از آبکش کردن دم میکردند. اما با پیشرفت تکنولوژی برای طبخ برنج از وسایل پخت و پز مانند پلوپز، بخارپز و دستگاه های پخت برنج در مدل ها و ظرفیت های مختلف استفاده می شود. دیگ های پخت برنج در دو مدل گرد و مکعب و در ظرفیت های مختلف ( 30، 40 و 55 کیلویی ) بسته به نوع برنج ( ایرانی و خارجی) طراحی و تولید می شوند.

افزایش استفاده از پلوپز برقی در منازل و دستگاه ها ي چلوپز در آشپزخانه های صنعتی و رستوران ها سبب شد عمل آماده سازی و پخت برنج با سرعت بالا و به صورت کاملا بهداشتی در حجم های بالا انجام پذیرد.در طراحی و ساخت دیگ های چلوپز و بخارپز صنعتی باید از جنس استنلس استیل در تمامی قسمت های دیگ استفاده شود، زیرا این تجهیزات در آشپزخانه های صنعتی و رستوران ها مورد استفاده قرار می گیرند که از رطوبت بالایی برخوردار است.

از مزایای دیگ های چلوپز می توان به بدنه استیل و دو جداره دیگ های پخت برنج که جداره داخلی آن توسط عایق پشم سنگ یا پشم سرامیک از جداره بیرونی جدا شده است و از هدر رفت انرژی گرمایی مشعلها و گرم شدن محیط جلوگیری می کند، اشاره کرد. از قطعات مهم دیگ چلوپز، شیر تخلیه است که در دو مدل توپی و پروانه ای طراحی میشوند. شیر تخلیه باید به گونه ای ساخته شود که در زمان باز و بسته کردن گیر نکند و باعث ریزش آب داخل دیگ در زمان جوشاندن برنج نشود. قسمت ویژه و دارای اهمیت دیگ های پخت برنج، درب دیگ است. درب دیگ چلوپز باید به گونه ای طراحی شود تا مراحل آماده سازی و طبخ برنج به صورت کامل صورت پذیرد و برنج کاملا دم کشیده و برای سرو آماده شود. محل اتصال درب دیگ چلوپز به بدنه باید از استحکام ویژه ای برخوردار باشد. این اتصال با استفاده ازیک لولا و فنر استیل است که برای بالانس بودن و بالا نگه داستن درب دیگ لازم و ضروری است. برای دم کشیدن و پخت کامل برنج و جهت جلوگیری از خروج هوا از داخل دیگ و ریزش بخار سرد روی برنج، درب دیگ های پخت برنج به یک واشر سیلیکونی مجهز شده است که مقاومت حرارتی و دوام بالایی دارد و توسط چسب های ویژه آب بندی در داخل شیار درب دیگ ثابت شده اند.

از دیگر قطعات ویژه دیگ های پخت برنج می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گیره های مستحکم برای بستن درب دیگ که کاملا درب بسته شده و از هدر رفت دما و بخار دیگ جلوگیری میکند.
• سوپاپ ازطمینان تا از انباشته شدن بخار و بالا رفتن بخار در داخل دیگ و همچنین از صدمه به بدنه و محیط اطراف جلوگیری کند.
• سبد تمام استیل در داخل دیگ که هم برای آبکش کردن برنج و هم برای ایجاد فاصله از ته دیگ تعبیه شده است. این سبد به گونه ای طراحی شده است که فضای کافی برای جوشاندن برنج و تخلیه آب برنج را دارد.
• مجهز به اگزوز تمام استیل برای خروج حرارت و گازهای ناشی از سوختن و هنمچنین جلوگیری از انتشار گرما در محیط و هوادهی مناسب به شعله ها
• مجهز بودن دیگ های چلوپز و بخارپز صنعتی به جرقه زن و شمعک جهت روشن کردن مشعل ها
• مجهز بودن دیگ های چلوپز در مدل گرد به پایه های استیل و مستحکم که 3 پایه آن هم اندازه بوده و یک پایه کوتاهتر در زیر شیرتخلیه تعبیه شده جهت سهولت در تخلیه آب برنج